|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Facebook Inc,
sitesidir. 4 Şubat 2004 tarihinde Harvard Üniversitesi 2006 sınıfı öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından kurulan
facebook, öncelikle Harvard öğrencileri için kurulmuştu. Daha sonra Boston civarındaki okulları da içine kapsayan
facebook, iki ay içerisindeki Ivy Ligi okullarının tamamını kapsadı. İlk sene içerisinde de; Amerika Birleşik
Devletleri'ndeki tüm okullar facebook'da mevcuttu. Üyeler önceleri sadece söz konusu okulun e-posta adresiyle
(.edu, .ac.uk, vb.) üye olabiliyordu. Daha sonrasında da ağ içine liseler ve bazı büyük şirketler de katıldı. 11 Eylül
2006 tarihinde ise facebook tüm e-mail adreslerine, bazı yaş sınırlandırmalarıyla açıldı. Kullanıcılar diledikleri
ağlara; liseleri, çalışma yerleri ya da yaşadığı yerler itibarıyla katılım gösterebilmektedirler.
Temmuz 2007 itibarıyla, 34 milyon kullanıcısıyla dünyanın en büyük üniversite tabanlı kullanıcılarına sahip oldu.
Alexa istatistiklerine göre facebook 20 Ekim 2007 itibarıyla; Dünya'nın en fazla ziyaret edilen 7'inci sitesidir. Bunun
yanı sıra; Kanada, Güney Afrika ve Norveç'in en fazla ziyaret edilen sitesi; İngiltere ve İsveç'in 2. en fazla ziyaret
edilen sitesi, Mısır ve Panama'nın 3., ABD, Avustralya ve Türkiye'nin de 5. en fazla ziyaret edilen sitesidir.
Facebook ismini "paper facebooks"'dan alır. Bu form A.B.D. üniversitelerinde okulların öğrencilerine, öğretmenlere
ve çalışanlara doldurduğu onları tanıtan bir formdur.
Şu anda 400 milyondan fazla kullanıcısı bulunmaktadır.
insanların arkadaşlarıyla iletişim kurmasını ve bilgi alış verişi yapmasını amaçlayan bir sosyal web[2]
Site kullanıcılara ücretsizdir ve gelirini banner reklamlarından ve sponsor gruplarından almaktadır (Nisan 2006'da
gelirlerin haftalık 1.5 milyon dolar olduğu öne sürülmüştür). Kullanıcılar profilleri fotoğrafları, ilgi alanları, gizli ya
da açık mesajları ve arkadaş grupları sergilemektedir. Profillerin gösterimi sadece arkadaşlara görünecek şekilde
veya belli ağların dışındakilere açık olmayacak şekilde sınırlandırılabilir. TechCrunch'a göre; A.B.D.'deki
üniversitelerdeki öğrencilerin %85'inin facebook'da bir hesabı bulunmakta ve bunların %60'ı her gün
bağlanmaktadır. %85 her hafta, %93 her ay bağlananlar arasındadır. Facebook sözcüsü Chris Hughes ise
kullanıcıların her gün ortalama 19 dakika facebook'da vakit geçirdiğini söylemektedir.
Facebook 2
Facebook'un Kurucusu Harvard Üniversitesi Öğrencisi
Mark Zuckerberg
13 Mart 2009 itibarıyla facebook'un yeni arayüzü tüm hesaplarda
kullanılmaya başlamıştır. Ancak bu arayüz, kullanıcılar arasında
ikilik yaratmıştır. Bazı kullanıcılar bu arayüzü çok başarılı
bulurken, bazı kullanıcılar protesto etmektedir. Facebook
yöneticileri ise bu yeni arayüz için ısrar etmektedirler.
Teknik açıdan ise facebook, web otoriteleri tarafından en başarılı
Web 2.0 uygulamalarından biri olarak gösterilmektedir.
2006 yılında, MySpace'in News Corporation'a satılmasıyla
facebook'un da satılacağı söylentileri çıkmıştır. Zuckerberg ise
facebook'u satmak istemediğini belirtmiş ve söylentileri
yalanlamıştır.
İlk teklifin Viacom tarafından 975 milyon dolar olduğu öne
sürülürken; Eylül 2006'da Yahoo 1 milyar dolar teklifte
bulunmuştur. Ekim ayında ise; Google YouTube'u satın aldıktan
sonra, facebook için 2,3 milyar dolar teklifte bulunmuştur.
Facebook yöneticilerinden Peter Thiel ise, Facebook'un iç
değerinin 8 Milyar dolar olduğunu ve proje gelirlerinin 2015 yılı
için 1 milyar dolar olduğunu söylemiştir.
24 Ekim 2007'de; Microsoft facebook'un %1,6'lık hissesini 240 milyon dolar ödeyerek satın almıştır. Google ve
diğer şirketler de benzeri bir yöntemle facebook hisselerine yönelmektedir.
2008 Ağustos'unda Facebook'un aylık 100 milyon aktif kullanıcısı vardı. İnsanlar birbirini Facebook'a çağırdı ve bu
sayı 7 ayda iki katına çıktı. 2009 Nisanı'nda ise bu sosyal ağın ulaştığı insan sayısı 200 milyondu. 2009
Temmuz'unda ise dört aydan kısa bir sürede Facebook kullanıcı sayısı 50 milyon daha artarak 250 milyona
ulaşmıştır.
[3]
23 Temmuz 2009'da başlayan bir uygulamayla Facebook'a, Yahoo sitesi içerisinden ulaşma imkânı getirilmiştir.
[4]
Sosyal etkisi ve eleştiriler
Facebook, bir sosyal iletişim ve buluşma kanalı olarak dünyada kendine hastalık derecesinde taraftar bulurken,
anti-facebook taraftarları da oluşmaya başlamıştır.
Olası etkileri:
• Büyük zaman alan bir alışkanlık haline gelebilmesi
• Kullanıcıların yanlış ayarları sonucu güvenliğe aykırı durumlara ortam sunabilmesi
Facebook ve benzeri sosyal iletişim ağlarına akademik çevrelerden çeşitli eleştiriler gelmiştir. Örneğin, İngiltere'de
Şubat 2009 tarihinde Lordlar Kamarası'nda konuşan Oxford Üniversitesi profesörlerinden Lady Greenfield Facebook
başta olmak üzere popüler sosyal iletişim ağlarının bireyler ve özellikle çocuklar üzerinde olumsuz etkileri olduğunu,
kısa dikkat süresine, empati eksikliğine, ve sorunlu bir kişisel kimlik bilincine yol açarak 21. yüzyıl insanının zihnini
küçülttüğünü iddia etmiştir.
[5] [6]
Yapılan araştırmalara göre bir Amerikalı Haziran ayı rakamlarına göre ortalama 4 saat 39 dakikasını Facebook'ta
harcadığı uzmanlarca belirtilmiştir.
[3]
Facebook 3
Site özellikleri
Fotoğraflar
Facebook'un yeni anasayfası
Fotoğraflar uygulaması ile kullanıcılar kendi aralarında
resimlerini, kendilerini ve arkadaşlarını da üzerine
etiketleyerek sunabilmektedir. Bazı gizlilik sorunları
nedeniyle facebook, resimlerin gösterilmeleri üzerine
limitasyon özellikleri koymuştur. Ağustos 2007
itibarıyla; facebook'da 31.31 milyar resim
bulunmaktadır, bu da kişi başı 31 resme eşittir.
Armağanlar
Armağanlar, facebook'un Şubat 2007 tarihinde yaptığı
bir uygulamadır. Kullanıcılar birbirlerine küçük
ikonlardan oluşan hediyeler gönderebilmektedir. Bu ikonlar Apple tasarımcısı Susan Kare tarafından
tasarlanmaktadır, ve kullanıcılar bu hediyeleri gizli ya da açıkça vermektedir. Kullanıcılar isterse "hediyeler"
kutusunu profillerinde de gösterebilir. Kullanıcılar hesaplarının açılmasıyla ücretsiz bir hediye verme hakkına
sahiptir; bundan sonraki hediyeler ise 1 dolar ile ücretlendirilmektedir. Hediyelerin %50'si sevgililer gününde
verilmektedir.
Bunun yanı sıra, Zachary Allia tarafından geliştirilen "Free Gifts" uygulaması gibi uygulamalarla, ücretsiz olarak da
hediye gönderilebilmektedir.
Pazar Yeri
Mayıs 2007 itibarıyla; Facebook Marketplace (Facebook Pazar Yeri) uygulamasıyla; satılık eşyalar, kiralık/satılık
ev, işler ve diğerleri olmak üzere bir market ortamı yaratmış ve burada kullanıcıların birbirleriyle alışveriş yapmasını
sağlamıştır. Bu hizmetleri ücretsizdir.Facebook'un fotoğraflar uygulamasıyla kullanıcılar kendilerinin ve
arkadaşlarının resimlerini paylaşmaktadır.
Dürtmeler
Pokes (Dürtmeler) uygulaması ile bir kullanıcının diğer bir kullanıcıyı dürterek diyalog kurmasını sağlamaktadır.
Bazen bu merhaba anlamına gelse de, aynı işi yapan X Me ve SuperPoke gibi facebook uygulamaları da
bulunmaktadır. Bu uygulamalar, dürtme işlemini değişik varyasyonlarda yapılmasını sağlamaktadır.
Etkinlikler
Etkinlikler uygulaması ise; kullanıcıların arkadaşlarını belli buluşma, parti ve toplantılara çağırması için
kullanılmaktadır. Her kullanıcı, ücretsiz olarak, bu tip etkinlikleri, için bir etkinlik sayfası oluşturabilir ve diğer
kullanıcılar da bu etkinlikler için RSVP'lerini bildirebilirler.
Video
Facebook'un video uygulaması ise; kullanıcıların birbirlerine YouTube ve benzeri sitelerdeki videoları
göndermelerinin yanı sıra; özel mesajlar da dahil olmak üzere video kamerasıyla görüntü kaydederek bunu mesaj
olarak göndermesini sağlamıştır.
Facebook 4
Uygulamalar
24 Mayıs 2007 itibarıyla; Facebook, Facebook Platform adını verdiği altyapısı
ile geliştiricilerin Facebook ile etkileşimli uygulamalar yaratmasına olanak
sağlamıştır. Uygulamalar, Facebook API
2007 itibarıyla, facebook'da 5500 üzerinde uygulama mevcuttur.
[7] ile kolayca geliştirilebilir. 11 Ekim
Yabancı dil seçeneği
Kasım 2007'de hazırlanan bir Mozilla Firefox eklentisiyle, İngilizce dışındaki
ilk kullanım dili Türkçe olmuştur.
Türkçe dil seçeneği ekleneceği açıklanmıştır. 21 Ağustos 2008 tarihinden
itibaren resmi olarak Türkçe görüntülenmektedir.
30 Ağustos tarihinden itibaren Çeviriler Uygulaması ile mevcut olan diğer
diller Almanca, Çekçe, Basitleştirilmiş Çince, Geleneksel Çince, Hong Kong
Çincesi, Danca, Fince, Fransızca, Galce, Felemenkçe, İspanyolca, İsveççe,
İtalyanca, Japonca, Katalanca, Korece, Lehçe, Bokmål Norveççesi, Brezilya Portekizcesi, Türkçe ve Rusça.
[8] Daha sonra Çeviriler Uygulaması [9] ile[10]
Ayrıca her sene 19 Eylül'de kutlanan "Uluslararası Korsan Gibi Konuş Günü"'nü kutlamak için 19 Eylül 2008'de
Korsan İngilizcesi seçeneği de mevcut oldu.
[10]
9 Ekim 2008'de beta halinde Galiçyaca, Macarca, Nyorsk Norveççesi, Rumence, Slovence ve Tayca sürümleri
mevcut oldu.
[10]
4 Eylül 2009'de beta halinde Arnavutça sürümü eklendi.
24 Aralık 2009'da Full Sürümü Halinde Kürtçe ''Kurdî'' Sürümü Eklendi.
Tepe yönetimi
• Mark Zuckerberg Kurucu ve CEO
• Dustin Moskovitz Kurucu Yardımcısı ve Mühendislikten Sorumlu Başkan Yardımcısı
• Sheryl Sandberg COO
• Owen Van Natta Finanstan Sorumlu Müdür, Operasyon
• Matt Kohler Başkan Yardımcısı - Strateji ve İşletme Operasyonu
• Chris Hughes Kurucu Yardımcısı
• Peter Thiel Yatırımcı
• Chamath Palihapitiya Başkan Yardımcısı - Pazarlama ve Operasyonlar
• Gideon Yu Finanstan Sorumlu Müdür
• Li Ka-shing Yatırımcı
• Marc Samwer Yatırımcı
• Alexander Samwer Yatırımcı
Facebook 5
İstatistikler
Facebook'un Kasım 2009 itibariyle kullanıcı sayısı tüm dünyada 350 milyonu aşmıştır.
etmektedir. En çok kullanılan ülkeler sıralamasında Türkiye 3.sıradadır.
Aşağıda farklı ülkelerde Facebook kullanıcı sayısı istatiği bulunmaktadır.
[11] Artış halen devam
Ülke Kullanıcı sayısı
(milyon)
Amerika 98.8 [12] (Aralık 2009)
Endonezya 14.7 [13] (Aralık 2009)
Fransa 14.6 [14] (Aralık 2009)
Kanada 13.7 [15] (Aralık 2009)
İtalya 12.8 [16] (Aralık 2009)
Filipinler 8.25 [17] (Aralık 2009)
İspanya 7.4 [18] (Aralık 2009)
Avustralya 7.3 [19] (Aralık 2009)
Arjantin 7.2 [20] (Aralık 2009)
Kolombiya 6.7 [21] (Aralık 2009)
Meksika 6.342 [22] (Aralık 2009)
Şili 5.6 [23] (Aralık 2009)
Almanya 5.58 [24] (Aralık 2009)
Tayvan 5.49 [25] (Aralık 2009)
Hindistan 5.3 [13] (Aralık 2009)
Venezuela 4.8 [26] (Aralık 2009)
Malezya 3.99 [27] (Aralık 2009)
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
